1. Hoe maakt de docent het onderwijs en daarmee de wereld duurzamer?
Annemarie Bergsma zet zich in om Planetary Health in het curriculum op te nemen. Planetary Health, ook wel Planetaire Gezondheid genoemd, buigt zich over het effect dat ons menselijk handelen heeft op onze natuurlijke omgeving. Dat geldt natuurlijk ook voor het leveren van zorg, wat flink wat CO2-uitstoot en afvalstoffen veroorzaakt. Andersom is de klimaatcrisis de grootste bedreiging voor onze gezondheid. Kennis hierover is onmisbaar voor toekomstige verpleegkundigen. In eerste instantie was het moeilijk beweging tot stand te brengen in de eigen onderwijsinstelling. Ze is gestart met gelijkgestemden vinden buiten de eigen onderwijsinstelling, hiervoor De Duurzame Verpleegkundige opgericht en nauwe contacten opgebouwd met de Groene Zorg Alliantie. Dit gaf de hoop, inspiratie en concrete bronnen om dit in de eigen lessen toe te gaan passen en deze overtuiging vol te houden. Vervolgens zagen collega’s dit, sloten zich aan en gingen hierbij van passief naar actief deelnemen aan de groene transitie. Wat er nu concreet in het curriculum toegevoegd is betreft Kennis van de invloed van en invloed op gezondheid in het dagelijks werk van een verpleegkundige. Bijvoorbeeld omgevingsfactoren. Vaardigheden & attitude om te kunnen beredeneren wat de impact van bepaalde keuzes is. Bijvoorbeeld de duurzaamheid van een specifieke behandeling. Draagt uit dat een docent niet alleen een verplichting heeft naar het onderwijs en de studenten, maar ook zeker, zo niet meer naar de maatschappij.
2. Hoe betrekt de docent leerlingen en studenten actief bij duurzaam onderwijs?
Eerst geprobeerd om intern een green team op te richten, ook met studenten. Hier was bij de studenten wel een groot verloop in door bijvoorbeeld stages. Blijft dit volhouden. Zowel in de lessen als met collega’s de balans aanhouden tussen zaadjes planten en de ruimte geven om een eigen mening hierover te vormen. Mentorgesprekken buiten voeren om een gezonde wandeling te maken. Belichten van kennis en evenementen naar de studenten toe. Concreet voorbeeld: afval van de skills lessen inventariseren. Geeft ook buiten de eigen onderwijsinstelling presentaties aan geïnteresseerde studenten. Schrijft in de nieuwsbrief van de faculteit over duurzaamheid.
3. Hoe helpt de docent leerlingen en studenten om zelf duurzame keuzes te maken en actie te ondernemen (handelingsperspectief)?
Inspireert hen als rolmodel door zichtbaarheid te geven aan de mogelijkheden door middel van de acties van het green team en De Duurzame Verpleegkundige. In het curriculum: klinisch redeneren met duurzaamheid als belangrijke factor. Leiderschap, hoe blijf je jezelf en durf je dit thema ook aan te kaarten? Hoe blijf je veerkrachtig met alles wat er gaande is. Gaat met hen in gesprek, men weet haar ook te vinden hierover wanneer zij hier vragen over hebben. Welke thema’s raken hen, wat kunnen zij doen? Wijzen op informatiebronnen zoals relevante websites, webinars, evenementen.
4. Hoe inspireert de docent anderen binnen én buiten de school om actief mee te doen aan de verduurzaming van het onderwijs?
Zie ook de andere antwoorden! Geeft presentaties binnen en buiten de eigen onderwijsinstelling. Heeft binnen de week van de circulaire economie de verpleegkundigen daar vertegenwoordigt en in samengewerkt. Met Green Team bezigheden om de instelling te vergroenen. Heeft met de faculteit een nulmeting gedaan over in hoeverre duurzaamheid verwerkt is in het onderwijs, onderzoek en facilitaire diensten. Hier hoorden ook aanbevelingen en quick wins bij om handelingsperspectief te bieden. Is lid van de raad van toezicht van de coöperatie Leren voor Morgen en de raad van advies van Plantje voor Morgen.
5. Met wie werkt de docent buiten de school samen?
- Burgerinitiatieven - Goede doelen - Natuur en Duurzaamheids-Educatiecentra
Werkt samen met vele verschillende groepen om zowel lokaal, als nationaal en internationaal bij te dragen maar ook kennis op te doen en samen te werken om de groene transitie in het zorgonderwijs te versnellen. Lokaal: Project om samen met social work en HBO-V maatschappelijke gezondheidsinitiatieven in te zetten voor gemarginaliseerde groepen binnen de gevolgen van klimaatverandering. Aangesloten bij het Haags Duurzaam Docenten Netwerk. Nationaal: Andere verpleegkundigen in De Duurzame Verpleegkundige, meegeschreven aan het boek Duurzaam Zorgen en winnaar De Groene Zorg prijs met de film Verpleegkundigen op weg naar duurzame zorg! Groene zorgprofessionals in de Groene Zorg Alliantie, meegeschreven aan het boek Groene Planeet, Groene Zorg. Ambassadeur duurzaamheid in V&VN Groen op recept voor verpleegkundigen Nature for Health Betrokken bij het domein Gezondheid van de Agenda Natuurinclusief Internationaal: Alliance of Nurses for Healthy Environments (ANHE)
6. Vertel waarom je deze docent waardeert en hoe deze docent jou inspireert in het verduurzamen van het onderwijs.
Annemarie Bergsma is altijd te porren voor een nieuw duurzaam initiatief of een mooie samenwerking. Veel van die initiatieven en samenwerkingen worden ook nog eens door haar opgezet. Niet alleen heeft ze aandacht voor planetaire gezondheid en daarmee duurzaamheid in haar lessen, maar ze probeert ook nog eens onvermoeibaar collega’s en studenten binnen en buiten haar onderwijsinstelling en in het werkveld van de zorg te inspireren en mee te nemen in de transitie. Wat ons betreft ís Annemarie De Duurzame Docent.