1. Hoe maakt de docent het onderwijs en daarmee de wereld duurzamer?
Onze kandidaat, Loes Kreemers, doet heel veel dingen, maar een paar zaken springen eruit: ze geeft onderwijs over klimaat en gedrag, ze doet onderzoek naar klimaat en gedrag, ze vraagt in de media en in de eigen organisatie veel aandacht voor het onderwerp en ze zet zich in om klimaatverandering structureel op te nemen in het curriculum van het hoger onderwijs.
- Onderwijs: Loes is de coördinerende docent van het 'backbone' vak Klimaatbewust Gedrag Realiseren (KGR) in de master Klimaatpsychologie en -gedrag. Ze geeft het hele jaar door elke week twee uur KGR-les en sluit daarbij steeds aan bij de actualiteit. Haar vak heeft ook enorm hoge NSE scores gehaald.
- Praktijkgericht Onderzoek: Al het onderzoek dat Loes doet is erop gericht om praktische handvatten te bieden om gedrag te stimuleren dat de leefbaarheid van de aarde behoudt of vergroot. Bijvoorbeeld door vervuilend gedrag te ontmoedigen en gedrag dat positief bijdraagt aan leefbare toekomst te stimuleren. Loes is hoofdonderzoeker bij het lectoraat Psychologie voor een Duurzame Stad en projectcoördinator van het 5-jarige Verborgen Biodiversiteit project dat erop gericht is mensen meer zorg te laten dragen voor de verborgen stadsnatuur in hun directe omgeving. Ook was ze betrokken bij veel andere projecten waar onder het verduurzamen van de kantine van de Hogeschool van Amsterdam.
- Media: Ze heeft in meerdere podcasts opgetreden, waaronder Eerste Hulp Bij Uitsterven (met o.a. Carice van Houten: https://open.spotify.com/episode/7kPe1Rft2wikD3RkTcepCC) en NRC podcast Bover Water (genomineerden voor Dutch Podcast Awards) Daarnaast diverse radio-interviews (o.a., bij Nieuws B.V. en Met het Oog op Morgen NPO Radio 1) en aangeschoven bij nieuwsprogramma's op TV (o.a. Een Vandaag en Nieuwsuur) en het HUMAN televisieprogramma ‘Wat houdt ons tegen’ van HUMAN op NPO2.
- Eigen organisatie: Loes heeft aan de koers van de HvA Faculteit Maatschappij en Recht over duurzaamheid meegeschreven, aan diverse interne debatten en dialogen meegedaan (waaronder een debat over klimaat-activisme), lezingen verzorgd (op de duurzaamheidsdag van de faculteit) en met haar onderzoek probeert ze ook de eigen organisatie te vergroenen. Loes is naast docent ook opgeleid door de stichting Klimaat Gesprekken als coach en is opgeleid als facilitator van de serious game: Climate Fresk (gebasseerd op IPCC kennis). In deze rollen heeft Loes verschillende studenten collega’s van andere faculteiten en opleidingen binnen de HvA begeleid in het aanscherpen van kun klimaatkennis.
- Activisme: Loes maakt deel uit van Scientist Rebellion een groep bezorgde wetenschappers die zich via meer en minder conventionele wegen inzet om wetenschappelijke kennis over klimaatverandering en de noodzaak daarnaar te handelen onder de aandacht te brengen. Dit leverde de groep academici de tweede plek op in de duurzame top 100 van de Trouw. Loes doet mee aan demonstraties, heeft lezingen gegeven en was onderdeel van een campagne (the elephant in de classroom) om klimaatonderwijs structureel onderdeel te maken van het curriculum in het hoger onderwijs. Vanwege haar unieke profiel is Loes uitgenodigd door de Green Young Academy om mee te schrijven aan een ‘Academic Green New Deal’, vergelijkbaar met de DORA declaration en de Green Deal Duurzame Zorg, deze zal beschrijven hoe het hoger onderwijs kan en moet reageren op de klimaatcrisis. Het zal richtlijnen bieden voor zaken als klimaatneutrale campussen, onderwijs en banden met de fossiele industrie.
Kortom, we kennen niemand anders binnen de HvA die zo betrokken is bij dit onderwerp als Loes en daar ook op zoveel verschillende terreinen proactief vorm aan geeft. Naast woorden dus ook groene daden!
2. Hoe betrekt de docent leerlingen en studenten actief bij duurzaam onderwijs?
Loes heeft het talent om studenten echt 'aan' te zetten. Dat zie je bijvoorbeeld doordat haar studenten er altijd zijn en (vrijwel) altijd hun huiswerk hebben gedaan. Ze krijgen energie van haar lessen (zelfs als het laat in de middag is op vrijdag). Loes doet dit doordat ze haar lessen altijd heel actueel en aansprekend maakt. Het zijn ook altijd bijzondere 'Loes'-lessen omdat ze haar eigen persoonlijkheid meeneemt in hoe ze de (vaak zeer complexe) stof bespreekt. Ze heeft dus uitstekende didactische vaardigheden. Ze maakt de lessen niet alleen heel aansprekend en actueel, maar kijkt ook naar de lange termijn (twee jaar) met behulp van vragen in leerbogen. Zodat studenten altijd weten waar ze mee bezig zijn. Loes betrekt ook andere experts bij haar lessen. Bijvoorbeeld door een onderzoeker van een artikel dat ze gaat bespreken van te voren om een quote te vragen dat ze kan meegeven aan de studenten. Uiteraard laat ze deze onderzoekers soms ook gastlessen verzorgen.
3. Hoe helpt de docent leerlingen en studenten om zelf duurzame keuzes te maken en actie te ondernemen (handelingsperspectief)?
Dit is bijna de kern van dat wat Loes doet binnen het onderwijs en binnen de Hogeschool van Amsterdam. Gedrag veranderen (ook van studenten) is de 'core-business' van de master waar Loes het kernvak van geeft. En ook het lectoraat waar Loes senior-onderzoeker is, heeft dit als missie. Een concreet voorbeeld: na het semester over de eiwittransitie was het grootste deel van onze leergemeenschap vegetariër geworden (en sommigen vegan). Bovendien initieerden een aantal studenten - uit zichzelf - op hun werkplekken vegan-challenges voor alle werknemers. Een van de favoriete onderwerpen van Loes is de ecologische handafdruk, waarbij ze studenten enthousiast weet te maken om in hun eigen omgeving duurzaam gedrag zichtbaar te maken en hierover met familie, vrienden en kennissen in gesprek te gaan. Ook dankzij het doen van de coachopleiding van Klimaatgesprekken en de facilitatortraining voor de Climate Fresk is Loes goed geëquipeerd om collega’s en studenten te leren over hun eigen duurzame gedrag en hier stappen in te zetten.
4. Hoe inspireert de docent anderen binnen én buiten de school om actief mee te doen aan de verduurzaming van het onderwijs?
We hebben hier bij de eerdere onderdelen al veel over gezegd: het meeschrijven aan de duurzaamheid koers van de HvA, deelname aan debatten, geven van les en lezingen, haar deelname aan de campagne ‘the elephant in de classroom’, het mee zullen schrijven aan een ‘Academic Green New Deal’, Climate Fresk faciliteren voor collega’s; Maar in dit kader mooi om te noemen dat Loes heeft opgetreden op het Gala voor een Krachtig Klimaat in Tivoli Vredeburg georganiseerd door New Scientist. Ze vertelde hier over haar onderzoek naar het bevorderen van verborgen biodiversiteit in de stad en naar manieren om mensen hun verbinding met de natuur te herstellen. Dit optreden was aanleiding voor NWO/KNAW om Loes uit te nodigen om in gesprek te gaan met demissionair minister-president Mark Rutte en vorige minister van OCW Robbert Dijkgraaf om over haar onderzoek te vertellen. In dit gesprek bracht ze het belang van klimaatbeleid naar voren dat niet alleen gericht is op technologische vooruitgang, maar ook op gedragsverandering en de rol van het verduurzamen van het onderwijs daarbij. Dit was opnieuw onderwerp van gesprek toen ze tijdens de uitreiking van de Deltapremie aan tafel zat met de oud-minister Dijkgraaf. Dus Loes 'practice't' wat ze 'preach't'.
5. Met wie werkt de docent buiten de school samen?
- Buurtbewoners - Burgerinitiatieven - Goede doelen - Gemeenten - Provincie - Natuur en Duurzaamheids-Educatiecentra - Waterschappen - Lokale bedrijven
Omdat Loes praktijkgericht onderzoek doet, heeft ze veel contacten met bedrijven, NGO's, overheden en burgers. Deze contacten brengt ze ook in de klas. Andersom brengt de klas ook praktijkpartners naar haar in de vorm van de werkgevers van haar deeltijd-studenten. Zo is Loes samen met haar klas op bezoek geweest bij HVC (Afvalverwerkingsbedrijf waar een van de studenten werknemer is) en hebben docenten en studenten daar niet alleen een rondleiding gehad, maar hebben ook alle lessen van de master die dag bij het bedrijf plaatsgevonden. Een mooi voorbeeld hoe Loes in deze master mede vormgeeft aan het werken in leergemeenschappen.
6. Vertel waarom je deze docent waardeert en hoe deze docent jou inspireert in het verduurzamen van het onderwijs.
Met haar tomeloze energie en intrinsieke betrokkenheid weet Loes iedereen in haar omgeving te inspireren een stapje extra te zetten voor het klimaat. Het is niet voor niets dat we haar nomineren voor Duurzame Docent 2025, want we kunnen echt niemand bedenken die zich als docent, onderzoeker en mens meer inzet voor het klimaat dan Loes.