Yvonne is inmiddels ruim 16 jaar in dienst bij Fontys Toegepaste Natuurwetenschappen en heeft sinds dag één enthousiasme aan de dag gelegd om het thema duurzaamheid in de bredere zin van het woord, een plaats te geven in het curriculum van de opleiding Applied Science.
Zij heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan het implementeren van een negende competentie ‘besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid’, naast de acht landelijk vastgelegde competenties binnen het Domein DAS (Disciplines of Applied Science). Studenten dienen aan te tonen dat zij deze negende competentie aan het einde van de opleiding voldoende ontwikkeld hebben.
Daartoe heeft zij een grote rol gespeeld in de volgende curriculumonderdelen:
- De cursus Applied Sustainability bevat onderwerpen op het gebied van levenscyclusanalyse, groene chemie, The natural step, creatief denken, TRIZ, Biomimicry, en wordt aangeboden op een manier waarin mini-workshops gecombineerd worden met spelelementen. Één zo’n workshop is ‘Safe by design’,een spel dat ontwikkeld is door het RIVM en waar wij nu ervaring mee opbouwen waar het RIVM weer op kan doorontwikkelen. Naast het schijven van een assay over een complexe maatschappelijke kwestie, sluiten studenten dit vak af met een eindopdracht over duurzaamheid en circulariteit voor een MKB bedrijf of organisatie. In deze hele cursus speelt design thinking een rol.
- De cursus Ecologie en Milieutechnologie met als thema’s bioremediation, biotreatment en symbiose/industrial ecology. Vooral in laatste thema zit duurzaamheid (voorkomen is beter dan genezen), op vlak van materiaal en energie efficientie, samenwerken en delen van resources en stukje biomimicry. Yvonne heeft hier veel input gehad van studenten over de opzet van deze keuzecursus.
- We organiseren jaarlijks een vrijwillige projectweek, waarin studenten van alle jaren van de opleidingen Applied Science en Technische Natuurkunde, met elkaar creatieve oplossingen verzinnen voor een bedrijfsprobleem. Dit probleem is gecentreerd rond een thema in de duurzaamheid. Het winnende studententeam mag het prototype door ontwikkelen om het te presenteren voor BioArt Laboratories tijdens Dutch Design Week. (In 2022 werden door de studententeams hoogwaardige oplossingen bedacht voor het product Kaumera, een bijproduct uit afvalwaterzuivering). Yvonne speelt hierin de hoofdrol in organisatie, bedrijfscontact etc.
- Daarnaast zijn er legio activiteiten, waarmee studenten hun competentie op het gebied van duurzaamheid en ethiek kunnen ontwikkelen. Zo bieden we een ‘Lagerhuis’ aan, waarin gedebatteerd wordt over onderwerpen uit de duurzaamheid en ethiek, de workshop ‘nature meets design waarin de eerste link naar biomimicry gelegd wordt. Dit thema is Yvonne nu verder aan het uitwerken, zodat het een vast curriculumonderdeel wordt. De natuur ontwerpt immers regeneratieve processen: life creates conditions conducive to life. Door vorm en structuur en samenwerking is de natuur altijd materiaal- en energiezuinig en gericht op functie. Dit is het volgende onderwerp dat Yvonne beslist op grotere schaal in het curriculum gaat verweven.
En last but not least: Yvonne is als docent-onderzoeker betrokken bij het Fontys Expertisecentrum Circulaire Transitie, waar zij samen met studenten onderzoek doet in de projecten CoLLidE en KIEM Retour. CoLLidE gaat over herbruikbare (collect &clean) plastic voedselverpakkingen ter vervanging van wegwerpmaterialen. Kiem Retour over hergebruik/langer gebruik van tapijt. Bij beide gaat het over integrale benadering: economische businessmodel, technische mogelijkheden en gedragsverandering die nodig is.
Naast dat ze duurzaamheid vanuit een integrale benadering (met sociale, economische én milieuaspecten) in het curriculum van een natuurwetenschappelijke/technische opleiding inbreng, waar de aandacht al snel gaat naar technische innovaties om milieuvriendelijker, materiaal- en energiezuiniger te produceren en gedragsaspecten en waarden niet zo vanzelfsprekend meegenomen worden, dat ze met het lectoraat Circulaire Transities ook ambities heb om Fontys-breed een verandering van het onderwijs in gang te zetten. Om duurzaamheidsprofessionals op te leiden die de vaardigheden en kwaliteiten hebben om te werken aan de complexe uitdagingen van de energietransitie en de transitie naar de circulaire economie, moeten we naar haar mening een setting creëren waar professionals uit het bedrijfsleven en overheid samen met onderzoekers, studenten en burgers samen complexe vraagstukken aanpakken vanuit verschillende disciplines. Dan komt er van nature al meer balans en een integrale benadering vanuit het sociale, economische en technische domein. We doen dat door zgn. Living Labs op te zetten in de regio en ik ben heel trots dat ze daaraan bij kan dragen.