Monique is sinds 2020 docent aan het MBO van Yuverta (voorheen Wellantcollege) in Dordrecht. Zij geeft alle praktijklessen die bij de opleiding Leefbare Stad en Klimaat horen.
Hiervoor heeft ze 23 jaren in het vmbo van de locatie Dordrecht de groene vakken gegeven, waarbij de passie en nadruk lag op Vergroening Stedelijke Omgeving
Studenten betrekken in samenstellen onderwijs
Studenten betrekt ze standaard bij het samenstellen van het onderwijs: bij de aanvang van leerjaar 2 deed ze een rondje: wat vind je interessant, waarover zou je meer willen weten, wat heb je gemist? Zo past ze de lesstof aan de interesses uit de groep en waar de energie van de studenten zit. Die vragen stelt ze vervolgens opnieuw een paar keer in de loop van het jaar om te polsen of alle vragen en interesses van de studenten voldoende aan bod komen.
Monique noemt zichzelf een generalist en zegt dat ze haar gebrek aan kennis ook vaak goed weet te maken met haar grote enthousiasme. Dit krijgt ze ook terug van studenten.
Monique maakt dan ook graag gebruik van de kennis uit de groep. Daar zitten soms studenten die een zee aan kennis op het gebied van bijvoorbeeld vogels, planten, of politiek! Door hen te laten meedoen en bijdragen blijven de lessen interactief en leer je van elkaar: “dat vind ik ook het leukste. Ik ben van mening dat je, zeker in de groen-blauwe sector, je je moet blijven ontwikkelen. De sector is zo innovatief dat als je 20 jaar geleden ben afgestudeerd en je je niet hebt bijgeschoold, je gigantisch achterloopt. Daarom heb ik ook, in mijn eerste jaar als MBO docent, ook meteen bij ons intern de Top opleiding Urban Green Development gedaan. Dat heeft me ontzettend veel nieuwe inzichten gebracht, en heb ik mijn medestudenten kunnen inspireren.”
Buitenspelen
Met de studenten in de buitenruimte bezig gaan is wat Monique het leukste vindt, buitenspelen noemt ze dat.
In Dordrecht is in 2020 een nieuw, duurzaam schoolgebouw opgeleverd. Ook de buitenruimte gaat de komen jaren flink op de schop: innovatie, duurzaamheid een aandacht voor de SDG’s staan hierbinnen centraal. In het geweld van deze verbouwingen heeft Monique een stukje terrein geclaimd, wat ze het biodiversiteitsstukje noemt. Dat stukje is voorbehouden aan haar LSK studenten waar ze o.a. de biodiversiteit monitoren: er staan oude bomen, maar ook sporen van uilen en marters… en waar zij een beheerplan voor gaan ontwikkelen in het kader van de opleiding. Ook heeft Monique een innovatief tuinconcept uitgewerkt voor de buitenruimte waar ze met haar studenten aan gaat werken: de keyhole garden. Dat wordt een moestuin met een geïntegreerde composthoop. Van bovenaf heeft de tuin dan de vorm van een sleutelgat, de keyhole. Een combinatie tussen een Afrikaans tuinontwerp en inzichten uit de permacultuur.
Handelingsperspectief en kritisch denken
De opleiding Leefbare Stad en Klimaat gaat inhoudelijk over de manier waarop je de stad leefbaar maakt en behoudt in het licht van de uitdadingen van deze tijd op het gebied van water, groen, hitte.
De praktijklessen zitten daarom vol met mogelijkheden om daaraan bij te dragen, groot of klein. Van het aanleggen van een groene wand tot het weghalen van 1 stoeptegel: alle beetjes helpen.
De grootste uitdaging die Monique benoemt is om duurzaamheid uit de sfeer van zweverigheid en geitenwollensokken te halen. Ze streeft ernaar om het concreet, dagelijks en behapbaar te maken. Dat laatste soms ook letterlijk: in haar eigen tuin heeft Monique alleen maar eetbare planten staan. Ze geniet er dan ook van om studenten van alles te laten proeven en ze nieuwsgierig te maken.
Integraal en samenwerkingen
De SDG’s komen aan bod in de opleiding en worden ook behandeld met name in relatie tot de beroepspraktijk: bijvoorbeeld als het gaat om het kleine aantal vrouwen in de hoveniersbranche. Ook ziet ze dat bijna alle SDG’s een koppeling hebben met de groen-blauwe sector: een leefbare aarde is een randvoorwaarde voor een duurzame samenleving.
Voor de koppeling buiten de school werkt Monique nauw samen met de collega’s van de Blauwe Hotspot die de contacten met de bedrijven in de regio onderhouden. Partners van buiten hoopt Monique dit jaar dan ook actiever bij het onderwijs te kunnen betrekken. Vanwege corona beperkte zich dat afgelopen jaar tot de bedrijven die bijvoorbeeld voor terreinonderhoud langskwamen. Dan zorgde Monique ervoor dat studenten even konden meekijken bij hoe een boomchirurg te werk gaat, of nodigde ze collega hoveniers uit die grotere machines kwamen demonstreren.
Binnen de school weten alle collega’s dat je voor alles wat met de tuin te maken heeft, je bij Monique moet zijn. Dat gebeurt dan ook regelmatig. Dat gebeurde bijvoorbeeld in de lente toen er werd gestart met sinusmaaien (een manier van maaien waarbij je met organische vormen zo’n 40% van het gras laat staan Door het grasland op zo'n manier te beheren, creëer je enorm veel variatie op een klein stukje, wat voor veel vlinders, bijen, vogels zoogdieren en amfibieën heel goed is). Daarom zal Monique in de nieuwsbrief van de school een toelichting over sinusmaaien en het belang ervan op nemen.
Tot slot
Duurzaam denken moet enerzijds een gewoonte worden, en tegelijkertijd is het kritisch nadenken cruciaal.
Monique: “Ik zeg tegen studenten: durf voorbij het principe van “ de klant is koning” te denken. Vraag je baas waarom hij er voor kiest om een kunststof schutting te plaatsen, of je klant waarom hij zoveel tegels in de tuin wil. Als een aankomend hovenier dan een pallet met zakken potgrond ziet en terecht de opmerking maakt ‘wat doen we op een duurzame school nog met potgrond?’, dan weet ik: ah, het is aan het inslijten!
En dat is wat mij dan weer inspireert: als we het dan in de les ergens over gehad hebben en zij komen vervolgens terug met een linkje of een krantenartikel wat daarover gaat, dan weet ik dat zij hier ook buiten het klaslokaal mee bezig zijn geweest. En dan heb je ze geïnspireerd. ”