1. Hoe maakt de docent het onderwijs en daarmee de wereld duurzamer?
Joan begeleidt al meerdere jaren de klimaatclub op het 4e Gymnasium en heeft nu ook een schooloverstijgende eco-alliance opgezet, waarbij leerlingen van het Marcanti College, het Cartesius Lyceum en het 4e Gymnasium samenkomen. Deze leerlingen komen van totaal verschillende scholen en komen hiermee ook uit hun eigen bubbel. Naast deze eco-alliance is Joan ook binnen haar eigen vakken (filosofie en Nederlands) en daarbuiten (projectweek Amsterdams Havengebied, projectweek Tata Steel) op een vernieuwende manier bezig met duurzaamheid. En ze schrijft ook nog jeugdboeken over sociale en ecologische thema’s. In 2021 publiceerde zij met drie andere filosofiedocenten ‘Denken over democratie’ met daarin aandacht voor klimaatactivisme en burgerberaad over klimaat. In de Young Adultroman ‘Lupus’ (uitgegeven door Lemniscaat) schrijft Joan over een meisje, dat via een docent die bij Extinction Rebellion zit, leert hoe ze in opstand kan komen tegen een malafide machthebber. Heel sterk van Joans onderwijs is dat ze de leerlingen laat verbinden met duurzame vraagstukken in de stad en de omgeving rondom de scholen waar ze lesgeeft onderdeel maakt van haar onderwijs. Ze geeft daarbij stem aan de natuur, en organiseert bijvoorbeeld een rechtszaak over het havengebied in Amsterdam waarbij het IJ en de dieren die rondom het IJ leven zelf ook mogen spreken.
2. Hoe betrekt de docent leerlingen en studenten actief bij duurzaam onderwijs?
Het lukt Joan om leerlingen van hele verschillende scholen zich aan te laten sluiten bij de eco-alliance. Dit doet ze onder andere door prikkelende prijsvragen uit te zetten en excursies te regelen naar lokale plekken in de stad die de leerlingen aanspreken. Zo is Joan met hele verschillende leerlingen van die drie hele verschillende scholen uit Amsterdam (Nieuw)-West, naar de lokale Chocolatemakers factory geweest. Daar leerden ze allemaal over sociale en ecologisch duurzame chocolade en mochten ook meteen allerlei soorten chocolade proeven!
3. Hoe helpt de docent leerlingen en studenten om zelf duurzame keuzes te maken en actie te ondernemen (handelingsperspectief)?
Joan helpt leerlingen in de klimaatclub en eco-alliance met het verduurzamen van hun eigen schoolomgeving (een groen schoolplein, het verduurzamen van de kantine, een kledingruil). Veel ideeën voor excursies die Joan organiseerde, bijvoorbeeld de projectdagen naar Tata Steel, zijn bedacht door haar leerlingen. Ook heeft ze leerlingen (en collega’s) met succes aangemoedigd betrokken te zijn bij demonstraties.
4. Hoe inspireert de docent anderen binnen én buiten de school om actief mee te doen aan de verduurzaming van het onderwijs?
Zowel binnen als buiten school inspireert Joan andere docenten om actief mee te doen aan de verduurzaming van het onderwijs. Zo zit ze in een actiegroep met filosofiedocenten en is ze actief bij het Esprit Duurzaamheid Docentennetwerk. Daar geeft ze presentaties aan andere docenten, deelt lesmateriaal met hen en nodigt gastsprekers uit. Samen met haar filosofie collega's heeft ze ervoor gezorgd dat alle derdeklassers op het 4e Gymnasium nu les krijgen over burgerberaad en activisme in een lessenserie over democratie. Joan vertelt op social media over haar activisme en je merkt aan de reacties dat ze daarmee oud-leerlingen en jongere collega’s inspireert.
5. Met wie werkt de docent buiten de school samen?
- Buurtbewoners - Goede doelen - Gemeenten - Lokale bedrijven
Bij het CvTE heeft Joan gewerkt aan meer ecologie in het lesprogramma filosofie. Zo krijgen nu alle vwo-leerlingen die de komende 4 jaar eindexamen filosofie krijgen les over eco-filosofen Timothy Morton en Bruno Latour! Voor het vakgebied Nederlands is ze hetzelfde van plan. Ze wil daar onder andere zorgen voor meer klimaatromans als ‘Het tegenovergestelde van een mens’ van Lieke Marsman, op de leeslijsten en zet zich in om de begrippen ecofobie en biofilie, en het ecokritisch lezen in het curriculum van elke middelbare school terecht te laten komen. Voor het Tata Steelproject heeft ze samengewerkt met docenten aardrijkskunde, biologie, scheikunde, maatschappijleer en filosofie. Externe partijen/personen die bij dit onderwijsproject betrokken heeft zijn: Urgenda, Fridays for Future, Greenpeace, Kappen met Kolen, Benedicte Ficq, Anoinette Verbrugge, en Tata Steel zelf. Voor het Havenproject werkte ze samen met een stadsecoloog van Amsterdam, een arts van Scientist Rebellion (Ferko öry), mensen van 'Adem Vrij aan het IJ' die zich zorgen maken over vervuiling, mensen van de 'Omgevingsdienst' die vervuiling meten, mensen van de Haven van Amsterdam en van de fabrieken Bunge en ICL-Fertilizers.
6. Vertel waarom je deze docent waardeert en hoe deze docent jou inspireert in het verduurzamen van het onderwijs.
Wat ik het aller-inspirerendst vind aan Joan is dat ze in staat is vakoverstijgende projecten op te zetten die lokaal verankerd zijn en relevant voor leerlingen, collega’s, dieren, de stad en de natuur. Haar bril op de wereld is uniek en gaat buiten de bestaande boxen en dat zie je terug in haar onderwijs. Het feit dat ze een stem geeft aan het IJ en aan de dieren die rondom het IJ wonen, tijdens een projectweek over het Havengebied van Amsterdam, en dat ze daar dus ook stadsecologen en mensen uit de industrie bij betrekt, vind ik buitengewoon sterk. Ze laat leerlingen daarmee in aanraking komen met heel verschillende perspectieven en helpt hen ervaren dat alles met alles verbonden is.