1. Hoe maakt de docent het onderwijs en daarmee de wereld duurzamer?
Josina Boltjes-Koning is, samen met collega Jacqueline Venema, begeleidend leerkracht van het Eco-team van Openbare Basisschool Het Karrepad in Groningen. Josina is coördinator ICT & Digitale geletterdheid bij Het Karrepad maar sinds vorig schooljaar ook bevlogen en trots aanjager van het Eco-team. Haar enthousiasme is ronduit aanstekelijk en inspireert mensen door het hele land. Een LinkedIn berichtje van haar uit februari 2025 spreekt boekdelen: 'Wat zijn we trots op deze gemotiveerde groep kinderen van het Eco-team, die zich vol enthousiasme inzet om onze school duurzamer te maken. Van afval scheiden en gezonde voeding tot bewust omgaan met energie—ze pakken het allemaal aan! 💚
2. Hoe betrekt de docent leerlingen en studenten actief bij duurzaam onderwijs?
Josina is, samen met collega Jacqueline, de grote aanjager van het Eco-team van Het Karrepad. Ze krijgen leerlingen enthousiast, alsmede collega's, ouders en, met berichten op social media, mensen door het hele land. Zij laten zien dat duurzaamheid cool is. Dit zijn haar woorden: 'Achter de schermen onderzoeken we hoe thema’s als klimaat, natuur, energie en voedsel al in ons curriculum verweven zijn. Daarnaast werken we, samen met de leerlingen van ons Eco-team, aan gezonde voeding (uiteraard in onze kookstudio) en stimuleren we beweging in de buitenlucht, passend bij het programma ‘Frisse Start’ van Mooie Wijken. Op de agenda staan ook de Nationale Warme Truiendag (7 februari) en de Landelijke Opschoondag. En natuurlijk gaan we weer aan de slag in de schooltuinen! Fantastisch om te zien hoe betrokken en enthousiast de leerlingen zijn. Zij laten zien hoe belangrijk het is om gezond op te groeien in een gezonde wereld.' De leerlingen van het Eco-team komen minstens 1x per 6 weken bij elkaar om te brainstormen over nieuwe acties en te bespreken hoe ze dit aan gaan pakken. Zij denken bijvoorbeeld mee over hoe alle leerlingen van de school betrokken kunnen worden bij het opruimen van afval tijdens de week van de landelijke opschoondag.
3. Hoe helpt de docent leerlingen en studenten om zelf duurzame keuzes te maken en actie te ondernemen (handelingsperspectief)?
Dit wordt gedaan door de leerlingen van het Eco-team een voorbeeldrol te geven, zoals ook te zien is in het filmpje (link bij punt 4). Door dit filmpje tijdens schooltijd in alle klassen te laten zien krijgen de leerlingen van het Eco-team niet alleen meer bekendheid, maar is dit ook een mooie kans om onderwerpen als energiebesparing (de deuren dichthouden na een pauze, warme truiendag) en afval (landelijke opschoondag) bespreekbaar te maken. In de kookstudio krijgen alle leerlingen van de school les in het bereiden gezonde hapjes en maaltijden. Veel leerlingen komen in de weken daarna trots vertellen dat ze het recept thuis ook hebben gemaakt. Zo leren ze dat gezond eten ook gewoon heel lekker kan zijn. Een ander mooi voorbeeld is de naschoolse activiteit waarbij leerlingen van groep 6 t/m 8 zelf hun fiets konden repareren. Zo kunnen ze op een veilige en duurzame manier naar school.
4. Hoe inspireert de docent anderen binnen én buiten de school om actief mee te doen aan de verduurzaming van het onderwijs?
Ik val een beetje in herhaling, maar ze beschrijft dat zelf heel duidelijk: 'Wat zijn we trots op deze gemotiveerde groep kinderen van het Eco-team, die zich vol enthousiasme inzet om onze school duurzamer te maken. Van afval scheiden en gezonde voeding tot bewust omgaan met energie—ze pakken het allemaal aan! 💚 Sinds vorig jaar doen we bij OBS Het Karrepad mee aan het programma van Eco-Schools. En met succes, want we hebben inmiddels het bronzen certificaat behaald! Dit jaar gaan we voor zilver. Bekijk vooral ook het volgende filmpje even: https://www.youtube.com/watch?v=ewCJEw_S1no
Activiteiten die met het Eco-team zijn uitgevoerd worden gedeeld in de wekelijkse mail voor medewerkers van Het Karrepad, in het ouderportaal, in de nieuwsbrief van de school en op social media zoals Instagram (@obshetkarrepad en @juf_josina) en LinkedIn. Ze brengen hiermee andere scholen op ideeën en laten zien dat je met relatief kleine dingen al verschil kunt maken.
5. Met wie werkt de docent buiten de school samen?
- Buurtbewoners - Ouders van leerlingen - Burgerinitiatieven - Goede doelen - Gemeenten
‘Frisse start’ is een project dat door verschillende partijen uit de wijk is georganiseerd. Dit project draaide om onderwerpen als gezonde voeding en leefstijl. Als school hebben zij dit opgepakt door met de leerlingen van het Eco-team na te denken hoe dit vorm kon krijgen. De leerlingen kwamen met het idee om gezonde traktaties te maken in de kookstudio en om een maand lang elke woensdag in de pauzes te sporten (o.a. bootcamp, touwtjespringen, basketbal) waarbij iedereen die wou mee kon doen. En een gastdocent uit de wijk heeft taekwondolessen gegeven tijdens de gymlessen.
Jacqueline heeft maandelijks overleg met mensen in de wijk en kijkt bij welke activiteiten we als school aan kunnen sluiten.
Voor de schooltuinen hebben we een aantal ouders bereid gevonden om te helpen. Zij begeleiden kleine groepen kinderen bij het zaaien/planten en het onderhoud van de schooltuin. De groentes die geoogst worden, worden daarna natuurlijk verwerkt in de kookstudio.
Bij de activiteit in het kader van de landelijke opschoondag gaan de leerlingen ook afval opruimen in het park dat grenst aan het schoolplein. In de pauzes spelen de leerlingen namelijk ook in dit park.
6. Vertel waarom je deze docent waardeert en hoe deze docent jou inspireert in het verduurzamen van het onderwijs.
Bekijk dit filmpje en ik hoef verder niets meer uit te leggen. Volg Josina op LinkedIn en je wilt ook op deze school gaan werken. Zo kan het dus ook! Om voldoende woorden te gebruiken, citeer ik haar nog maar eens: 'Wat zijn we trots op deze gemotiveerde groep kinderen van het Eco-team, die zich vol enthousiasme inzet om onze school duurzamer te maken. Van afval scheiden en gezonde voeding tot bewust omgaan met energie—ze pakken het allemaal aan! 💚'