duurzame docent home

  • Onderwijstype: Basisonderwijs
  • School: 15e Montessorischool Maas en Waal
  • Jaar van aanmelding: 2021
  • Winnaars: 2021

Louise is montessori leerkracht in de bovenbouw met een enorme gedrevenheid voor natuur, milieu en duurzaamheid. Afgelopen schooljaar ondernam ze diverse activiteiten met haar klas die bijdroegen aan een duurzamere wereld: 

  • Het was herfst. Louise stortte haar lokaal vol met herfstbladeren. Lekker de natuur naar binnen halen en daar activiteiten mee doen!
  • Doordat het lokaal ivm corona goed geventileerd moest worden, was het er niet altijd even warm. Louise liet haar leerlingen allemaal een oude warme trui mee naar school brengen die ze met Japanse reparatiekunst zoals Boro en Sashiko mooier maakten, zodat iedereen leerde repareren én weer zin had om de trui te dragen. Met warme truiendag zat de hele klas er hip en warmpjes bij!
  • De Maas en Waal heeft een groen schoolplein. Het NatuurTuinLeerWandelpad rondom de school is mooi groen, maar ook tussen de tegels piepen plantjes omhoog. Louise liet haar leerlingen onderzoeken welke planten er allemaal tussen de tegels groeien. Iedereen leerde een aantal planten die ze dagelijks zien beter kennen. Ook weten de leerlingen nu meer over biodiversiteit en waarom dat belangrijk is. Met stoepkrijt schreven ze de namen erbij, zodat ook anderen op het schoolplein erbij betrokken werden. 
  • In Amsterdam wordt GFT bijna nergens gescheiden ingezameld. Terwijl er waardevolle grondstoffen in zitten die gerecycled kunnen worden! Om het biologisch afbreekbare afval van de klas te redden van de verbrandingsoven, maakten Louises leerlingen van een aantal mayonaise emmers en een kraantje een bokashi emmer. De leerlingen knippen nu dagelijks hun bioafval in kleine stukjes boven de emmer, schepje bokashi-starter erbij en fermenteren maar. Als de emmer vol is wordt de inhoud na een maandje fermenteren begraven om na te rijpen. Daarna is het rijke voeding voor de tuin. 
  • In het voorjaar deed Louises klas mee aan de microbattle: drie weken lang, dagelijks duurzame acties doen, zoals iemand helpen, minder dierlijk voedsel eten, afval oprapen of een zelfbedachte duurzame actie. Leerlingen maakten een vegan receptenboek, organiseerden een opruimactie voor jongere leerlingen, bezochten kringloopwinkels, gaven complimenten aan vreemden. De klas haalde twee keer zoveel punten als alle andere teams en won daarmee een makkelijke moestuin voor op het plein. Deze gaat Louise dit schooljaar in gebruik nemen. Mét haar leerlingen natuurlijk!
  • Vorig jaar deden we een schoolbreed project op mijn initiatief: het Wilde wingerd project. Rondom de school heeft elke klas een wilde wingerd geplant. Uiteraard kwam het nut van groene gevels, biodiversiteit, rainproof, etc aan de orde.

"Dat is niet zo duurzaam" Een regelmatig terugkerend zinnetje bij de kinderen in Louises klas.
"Kortom ik kom er tegenwoordig zelf ook niet meer mee weg, mocht ik een keertje niet de duurzaamste oplossing kiezen".

1. Betrekt studenten in het samenstellen van onderwijs (geeft studenten keus en een stem)

MicroBattle: leerlingen konden zelf bepalen hoe fanatiek zij meededen met de battle en of zij zich wilden inzetten voor bonusopdrachten.

Montessori onderwijs: leerlingen hebben veel vrijheid om onderwerpen waarover ze willen leren in te brengen en daar lestijd aan te besteden.

2. Geeft handelingsperspectief aan studenten: weet naast het inhoudelijk onderwijzen over duurzaamheid ook studenten mogelijkheden te geven bij te dragen aan authentieke oplossingen. 

MicroBattle: Louise stimuleerde leerlingen ook punten te scoren voor zelfbedachte duurzame acties die niet in het lijstje met dagelijkse acties voorkwamen.
Warme truiendag, Bokashi emmer: de skills die de leerlingen opdoen, zoals repareren, maken, afvalscheiden, kunnen ze ook elders inzetten

3. Krijgt een groot deel van de school mee in duurzame ontwikkeling

Dit kan duurzaam gedrag zijn, maar mag ook zijn dat veel mensen op school de door de docent aangedragen initiatieven worden gesteund en dat mensen daar trots op zijn

MicroBattle: Louise betrok ouders, collega’s en vrienden op social media bij het project waardoor de dagelijkse duurzame acties ook in de thuissituatie toegepast werden én meer mensen betrokken waren dan alleen haar eigen leerlingen. Zie #MicroBattle op facebook.

Opruimactie: Bovenbouwleerlingen namen groepjes midden- en onderbouwleerlingen mee naar buiten om samen zwerfafval op te ruimen in de buurt. Ouders meldden dat hun kind dit later ook in de vrije tijd met buurkinderen deden.

4. Vervult inspiratierol. Is het meest inspirerend omtrent duurzaamheid, voor (beginnend) docenten, leerlingen, collega’s en buiten de school

Louise inspireert andere docenten binnen en buiten school, onder andere door af toe foto's of lesideeën te delen en collega's te betrekken. Dat inspireren zit 'm soms in kleine dingen, zoals laten zien dat je vanuit Edam ook met de elektrische fiets naar school kan reizen ipv met de auto of je lunch meenemen in herbruikbare verpakkingen. Louise deelt graag. De winnaar van de geen-beeldschermen-maar-aandacht-voor-je-omgeving challenge kreeg bijvoorbeeld een potje honing van haar eigen bijen. Met de NatuurMEdiatheek deelt ze haar kennis en ervaring.

5. Is een vernieuwer in denken en doen. Brengt nog niet eerder uitgevoerde ideeën naar voren, zorgt voor vernieuwing van denkpatronen over afval, voeding, schoolgebouw, lesprogramma enz.

Bokashi emmer – andere groepen gaan dit in de toekomst misschien ook doen.

NatuurMEdiatheek - In 2019-2020 werkte Louise part-time bij de NatuurMEdiatheek van ANMEC. Daar droeg ze bij aan de innovatie van de uitleencollectie, o.a. aan twee inspiratiepakketten: Klimaatverandering en Duurzame Energie. Deze zijn te leen voor alle Amsterdamse basisscholen. Natuurlijk kwam ze, toen het pakket af was, ‘m zelf ook even lenen om te gebruiken in haar klas. Sommige opdrachten testte ze tijdens het maakproces met haar leerlingen.
Ook nu ze weer 100% in het onderwijs werkt blijft ze haar creativiteit en projecten delen met de NatuurMEdiatheek.

6. Heeft een brede/integrale opvatting van duurzaamheid. Zorgt ervoor dat de 17 SDG’s op school worden uitgevoerd (van gendergelijkheid, tot biodiversiteit) en zorgt voor vakoverstijgende projecten en educatie is waarin meerdere facetten van duurzaamheid en een duurzame samenleving samenkomen

MicroBattle: de dagelijkse doelen bestrijken diverse SDG’s. Louise integreerde de activiteiten voor dit project in diverse vakken.

Dagelijkse praktijk: duurzaamheid is nooit ver weg in Louises klas, het is haar automatische manier van denken en doen, de basis in haar manier van leven en lesgeven. Ik heb geen beeld van hoe ver dit reikt binnen de school.

7. Werkt structureel en succesvol samen met externe partijen. Denk aan gemeenten, Natuur en Milieu Educatiecentra, waterschappen, lokale bedrijven, NGO’s en buurtbewoners

Zie punt 5. Werkt samen met de NatuurMEdiatheek van ANMEC.